Archive

Click play to listen all songs in ‘અછાંદસ’ Category
This text will be replaced by the flash music player.

મરણોત્તર – રમેશ પારેખ

August 4th, 2009 3 comments

પઠન: અંકિત ત્રિવેદી

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

હું મરી ગયો.
અંતરિયાળ.
તે શબનું કોણ?
તે તો રઝળવા લાગ્યું.
કૂતરું હાથ ચાવી ગયું
તો સમળી આંતરડાનો લચકો ખેંચી ગઈ
કાગડા મજેથી આંખો ઠોલે
કાન સોંસરી કીડીઓ આવે-જાય
સાલું, સાવ રામરાજ ચાલે…
પવન દુર્ગંધથી ત્રાસીને છૂ
તે વાળ પણ ન ફરકે
– ને આ બાજુ સાંજ પડું પડું થાય.
ઘેર તો જવાનું હતું નહીં.
આખો રસ્તો પગ પાસે બટકેલો પડ્યો હતો.
હું સારો માણસ હતો.
નખમાંય રોગ નહીં ને મરી ગયો.
કવિતા લખતો. ચશ્માં પહેરતો.

ઝાડપાન આઘાત લાગવાના દેખાવમાં ઉભા છે.
પાછળ ઘર કલ્પાંત કરતું હશે.
અને એમ સહુ રાબેતાભેર.

ખરો પ્રેમ માખીનો
જે હજી મને છોડતી નથી.
હું બિનવારસી,
ને જીવ સાલો, કોઈને પેટ પડી
સુંવાળા, સુંવાળા જલસા કરતો હશે.
પણ કાકો ફરી અવતરશે
ને માણસગીરી કરશે, હી હી હી…

– આમ વિચારવેડા કરતો હતો
તેવામાં બરોબર છાતી પર જ –
ના, ના, ઘડીક તો લાગ્યું કે
અડપલું કિરણ હશે.
પણ નહોતું.
છાતી પર પતંગિયું બેઢું’તું…
પતંગિયું… આલ્લે…
સડસડાટ રૂંવાડાં ઊભાં…
લોહી ધડધડાટ વહેવા માંડ્યું
ઓચિંતી ચીસ નીકળી ગઈ કે
હું મરી ગયો નથી…

સોનલ, ત્યારે હું ફરી જીવતો થયો હોઈશ?

taintedsong.com taintedsong.com taintedsong.com

કવિતાએ શું કરવાનું હોય? – રમેશ પારેખ

June 24th, 2009 8 comments

પઠન: અંકિત ત્રિવેદી

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

કવિતા
શિયાળું રાત્રિએ તાપણું પેટાવે,
ઝાડને ગળચટ્ટી છાંયડી પાડતાં
શીખવે ઉનાળામાં,
ચોમાસામાં કહે વરસાદને –
ખાબકી પડ!

શું શું બનવાનું હોય કવિતાએ?
કાચ સાંધવાનું રેણ?
ભૂખ્યાનું અન્ન?
અનિદ્રાના દરદીની ઊંઘ?
સૈનિકના ઘાવ પર પાટો?
હા!

શિશુના કલશોરનો ઉત્સવ ઉજવવાનો હોય,
ચુંબનતરસ્યાં ફૂલો માટે પતંગિયા બનવાનું હોય,
માતાના સ્તનમાં દૂધ બનવાનું હોય,
શયનખંડના શુષ્ક એકાંતમાં
મધુર ઐક્ય રચવાનું હોય કવિતાએ.

કવિતાએ શું કરવાનું હોય?

જ્યાં ઈશ્વરનાં હાથ ન પહોંચે
ત્યાં પંહોચવાનું હોય કવિતાએ.

– એ બધું તો ખરું જ,
પણ સૌથી મોટું કામ એ કે
તેણે આખું ગામ ઊંઘતું હોય ત્યારે
જગાડવાનો હોય કવિને..

taintedsong.com taintedsong.com taintedsong.com

ફૂલ પાંદડી જેવી કોમળ – સુરેશ દલાલ

March 20th, 2009 1 comment

સ્વર: ભૂમિક શાહ

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

ફૂલ પાંદડી જેવી કોમળ
મત્ત પવનની આંગળીએથી લાવ
નદીનાં તટ પર તારું નામ લખી દઉં.

અધીર થઈને કશુંક કહેવા ઉડવા માટે આતુર એવા
પંખીની બે પાંખ સમાન તવ હોઠ જરા જ્યાં ફરકે
ત્યાંતો જો આ વહેતાં ચાલ્યા અક્ષરમાં શો
તરંગની લયલીતાનો કલશોર મદિરો ધબકે

વક્ષ ઉપરથી સરી પડેલા છેડાને તું સરખો કરતાં
ઢળી પાંપણે ઉંચે જોતી
ત્યારે તારી માછલીઓને મસ્તી શી બેફામ
લાવ નદીનાં પટ પર ઠામેઠામ લખી દઉં.
તક મહેદી રંગ્યા હાથ લઉંને
મારું પણ ત્યાં નામ લખી દઉં.

taintedsong.com taintedsong.com taintedsong.com

બાપુએ કહ્યું – રમેશ પારેખ

January 30th, 2009 13 comments

પઠન: અંકિત ત્રિવેદી

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

ગાંધીજીની છબીવાળી ટપાલટિકિટની પછવાડે
મેં જીભથી થૂંક લગાડ્યું તો ટિકિટમાંથી ગાંધીજી સફાળા બોલ્યા:
‘અરે, અરે! પાણીને બદલે થૂંક?’

‘ઓહો, બાપુ આ તમે બોલ્યા?
આટલા વર્ષે?’ મેં પૂછ્યું.

‘ગોબરા, ટિકિટ ચોડવા પાણી કેમ ન વાપર્યું?’ બાપુએ પૂછ્યું.

‘પાણી કેવી રીતે વાપરું, બાપુ!
અહીં ખાદીની ને ગાદીની છત છે,
પણ પાણીની અછત છે.
અહીં ભલભલી મૂછોનાં પાણીયે સૂકાઈ ગયાં છે.
લોકો પાણીની અવેજીમાં
થૂંક વાપરીને
લાખો ગેલન પાણીની બચત કરે છે.’ મેં બચાવ કર્યો.

‘તારા વચનોમાં
ટિસ્યુ-સંસ્કૃતિની ગંધ આવે છે, ગોબરા!
લાપસીમાં ઘી નખાય, ઘાસલેટ નહીં.’ બાપુ તાડૂક્યા.

‘તમે મને ગોબરો કહો છો, પણ બાપુ!
પેલા ટપાલખાતાવાળા તમારી છબી પર
રદ્દીકરણનાં થપ્પા ઠોકીને તમારું મોં કાળું કરે છે,
એનું કંઈ નહીં?’ મેં નમ્રપણે કહ્યું.

‘દીકરા, એ તો મારા પ્રિય દેશવાસીઓ
મારું મોં કાળું કરવા સુધીની આઝાદી ભોગવી રહ્યા છે –
તેની જાહેરાત છે! વાસ્તવમાં ટપાલખાતું તો મારું
બ્યુટીપાર્લર છે, જ્યાં મારા ચહેરાની બ્યુટીટ્રીટમેન્ટ થાય છે!’
બાપુએ ડિસ્કો-હાસ્ય કર્યું.

‘બાપુ, વાતને આમ હસવામાં કાઢી નાખો મા.’ મેં નારાજીથી કહ્યું.

‘ભાઈ, હસવું બસ. જ્યારે ક્લેશનો ઉપાય ન જડે
ત્યારે બધું હસી કાઢવું.’ બાપુ ગંભીર થઈ ગયા. બોલ્યા:
‘જો, રોજરોજ સંદેશાની રાહ જોતાં પ્રેમીજનોને, સીમાડાની
રક્ષા કરતા જવાનોની માતાઓને, બહેનોને, પત્નીઓને,
સંતાનવિયોગે ઝૂરતાં મા-બાપોને હું સુખની ચબરખીઓ વ્હેચું છું –
ટપાલટિકિટમાં બેસીને.
મારા મૃત્યુ પછી પણ મારું જીવનકાર્ય – મનુષ્યને
મનુષ્ય સાથે જોડવાનું – અટક્યું નથી.
મારા મોં ઉપર પડતા રદ્દીકરણનાં કાળા થપ્પાઓ તો
કાળાં કાળાં ચુંબનો છે, મારા વહાલીડાઓનાં!
મારી યત્કિંચિત સેવાનો બદલો!’ બાપુએ વ્હાલથી
મારી પીઠે હાથ પસવારતાં કહ્યું:
‘તું પણ આમાંથી કંઈક શીખ, ભાઈ!’

taintedsong.com taintedsong.com taintedsong.com